เพื่อนๆ ชาวเกมเมอร์หลายคนในปัจจุบันถ้าได้ยินคำว่า Mod น่าจะรู้จักกันเกือบหมดทุกคน โดยเฉพาะผู้เล่นทางฝั่ง PC แต่ในด้านทางฝั่ง Console เครื่องต่างๆ นั้นอาจจะไม่ค่อยเจอเท่าไหร่นัก และก็มักจะมีเรื่องชวนปวดหัวเกี่ยวกับ Mod อยู่เสมอว่า มันเป็นการโกงเกมไหมถ้าเป็นเกมที่เล่นหลายคน หรือมันเอามาใช้ได้? วันนี้ก็จะมาพูดถึงเรื่องนี้กันจ้า
Mod คืออะไร?
ม๊อด, Mod, Modification นั้นคือการแก้ไขข้อมูลในตัวเกมให้มีการเปลี่ยนแปลงไปตรงตามความหมายของมันเลย (ไม่ใช่ Moderator ที่แปลว่าผู้ดูแลน้า นั่นก็ Mod เหมือนกันแต่คนละบริบทกัน ฮา) ซึ่งก็มีทั้งแบบการแก้ไขตัวไฟล์ในเกมโดยตรง, การใช้โปรแกรมช่วยเหลือให้ทำการอ่านค่าจากไฟล์ภายนอกที่มีการทำงานแบบในตัวเกมจนใช้ด้วยกันได้, การแก้ไขไฟล์ในเกมให้อ่านค่าเพิ่มเติมจากไฟล์ภายนอกได้ เรียกได้ว่าจะยังไงก็ตาม จะมีการแก้ไขค่าของตัวเกมกันอย่างแน่นอน ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
ดังนั้นโดยพื้นฐานแล้ว ถ้าเราจะตีความตรงๆ Mod ก็จัดว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงตัวกติกาดั้งเดิมของตัวเกมนั่นเอง เพียงแต่ตัวม๊อดนั้นจะต่างจากสูตรโกง (Cheat Code) หรือการโกงเกม (Cheat) ตรงที่ม๊อดนั้นมีเป้าหมายในการเปลี่ยนแปลง จะเป็นการเปลี่ยนแปลงอะไรก็ได้ แต่ส่วนการโกงและสูตรต่างๆ จะมุ่งเป้าไปที่ค่าหลักที่ใช้โดยตรงกับการเล่นเท่านั้น เช่นอมตะ เงินไม่จำกัด
ทำให้ตัว Mod นั้นมีความหลากหลายมากกว่าตัวสูตรโกงหรือการโกงเกมเป็นอย่างมากมันก็มีตั้งแต่เป็นแค่การโกงค่าต่างๆ เหมือนกับสูตรโกงเกม, เพิ่มอะไรใหม่ๆ เข้าไปในเกมอย่างโมเดล ไอเทมใหม่, การแก้ไขค่าของเดิมให้เปลี่ยนจากเดิม จนถึงขั้นบางครั้งเกมบางเกมนั้นอาจจะถูกม๊อดจนกลายเป็นเกมอีกเกมหนึ่งไปได้เลยก็มี
นอกจากนี้แล้ว ในส่วนของ Mod เองก็ยังสามารถเรียกเป็น Workshop (เนื้อหาที่ผลิตเองโดยผู้เล่น) ได้ในยุคปัจจุบันของชาว Steam อีกด้วย
ด้วยสาเหตุนี้ ทำให้การ Mod นั้นเป็นที่นิยมของกลุ่มคนเล่นเกมที่ต้องการเปลี่ยนประสบการณ์ในการเล่นเกมที่ตัวเองเล่นอยู่ ให้แตกต่างไปจากเดิมและมีสังคมที่ใหญ่กว่าสังคมโปรแกรมโกงมากเลยทีเดียว
Mod มีความเสี่ยงอะไรบ้าง?
อย่างที่ได้กล่าวว่า Mod นั้นเป็นการดัดแปลงแก้ไขข้อมูลของเกม ดังนั้นมันย่อมมาด้วยความเสี่ยงต่างๆ ที่แม้จะไม่ได้น่ากลัวเท่าไวรัสหรือโทรจันของพวกโปรแกรมโกงจากคนไม่หวังดี แต่ก็อาจจะทำให้เกม “พัง” เล่นไม่ได้ ต้องลงเกมกันใหม่ได้เช่นกัน
เพราะอย่างที่ได้กล่าวว่ามันเป็นการแก้ไขข้อมูลของเกม ดังนั้น Mod ต่างๆ จงทำให้ตัวเกมเปลี่ยนไป หากมีช่องโหว่ของการเขียนหรือเปลี่ยนค่า ก็อาจจะทำให้เกมรวน ทำงานได้ไม่ถูกต้อง มอนสเตอร์เอ๋อๆ หรือไม่เกิดบ้างอะไรทำนองนั้นจนสุดท้ายเล่นไม่ค่อยจะได้หรือเล่นไม่ได้ Error ขึ้นมางงๆ ก็มี ทำให้สุดท้ายก็ต้องแก้กลับไปอย่างเดิม
หรือในบางเกมที่มีการแข่งขันกับผู้เล่นคนอื่น การใช้ Mod ก็จะเป็นการไม่แฟร์กับผู้เล่นคนอื่น อาจจะถูกห้ามส่งคะแนน หรือเลวร้ายอาจจะถึงขั้นแบนออกจากกลุ่มสังคมของเกมนั้นได้เช่นกัน เพื่อนๆ จึงต้องเช็คให้ดีก่อนว่าเกมไหนอนุญาติให้ม๊อดได้บ้าง หรือเกมไหนไม่สามารถม๊อดได้เลย
ตัว Mod เองก็มีกันหลายแบบคล้ายกับโปรแกรมโกงที่มีตั้งแต่เป็นไฟล์ Patch แก้ไขค่า, เป็นไฟล์ Exe ให้เปิดแทน หรือเป็นไฟล์เสริมจากภายนอก ซึ่งก็ทำหน้าที่แตกต่างกันไปแต่เป้าหมายคือเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปลงค่าในเกม และด้วยความที่มันมีหลากหลาย (โดยเฉพาะบางเกมที่รองรับการม๊อดหนักๆ อย่างเช่น Elder Scroll: Skyrim) ก็มักจะมีปัญหาที่ม๊อดตีกันเองจนพังใช้การไม่ได้ก็มี ตรงนี้ก็เป็นหน้าที่ของเพื่อนๆ ที่ต้องศึกษาตัวม๊อดและสอบถามผู้สร้างก่อนว่าใช้กับอะไรได้บ้างล่ะนะ
อีกอย่างหนึ่งคือสังคมของเหล่า Modder หรือผู้พัฒนาม๊อดนั้นค่อนข้างใหญ่และแข็งแรงมาก หลายคนมีความเป็นมิตรพูดคุยเล่นได้เต็มที่ บางคนก็อาจจะไม่เป็นมิตรบ้างแล้วแต่กันไป แต่ส่วนมากนั้นจะเปิดรับฟังความเห็นเพื่อนำไปพัฒนาและแก้บัคต่างๆ ของม๊อดตัวเองเป็นอย่างมาก ตัวอย่างเช่นใน [ Nexusmod Community ] ที่เรียกว่าแหล่งรวมม๊อดระดับโลกของแต่ละเกมกันเลย ถ้าเพื่อนๆ อยากลองเปิดโลกแห่งการม๊อดแล้ว ที่แห่งนี้นี่แหละที่น่าลองมาเยี่ยมเยียนดูซักครั้ง
แต่ละเกมมีวิธีการม๊อดที่แตกต่างกัน คงไม่สามารถอธิบายได้หมด ศึกษากันเองในแต่ละเกมเลยจ้า
Mod เป็นการโกงหรือไม่?
ก่อนจะพูดถึงว่า Mod นั้นเป็นการโกงหรือเปล่า เราคงต้องขีดเส้นความหมายการตีความของคำว่าโกงกันก่อน เพราะอย่างหนึ่งที่ควรจำเสมอคือ เกมนั้นคือการละเล่นที่มีการกำหนดกติกาขึ้นมา การเปลี่ยนแปลงกติกานั้นเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้เสมอ ไม่ว่าจะปรับให้เข้ากับประเทศ ปรับให้เข้ากับกลุ่มคน
ดังนั้นถ้าเกมนั้นเล่นคนเดียว การเปลี่ยนกติกาให้เข้ากับตัวเองก็เป็นอะไรที่ไม่ได้น่าเกลียดอะไร แต่เมื่อใดก็ตามที่เกมนั้นมีการเล่นหลายคน หรือมีการจัดอันดับคะแนนที่ทำได้เทียบกับคนอื่น (แม้จะเป็นเกมเล่นคนเดียว) ก็ต้องมีการใช้กติกาที่เหมือนกันของทุกคน จึงจะเป็นการเล่นที่ยุติธรรม
ดังนั้น ไอ้เจ้า Mod เนี่ย มันมีความหลากหลายมากกว่าการโกงค่าต่างๆ เฉยๆ ดังนั้น จึงมีข้อกังขาว่าม๊อดเนี่ย มันโกงเกมจริงหรือเปล่า บางอันก็เป็นแค่การเพิ่มของที่ไม่ส่งผลกับการเล่น, บางอันก็แค่เปลี่ยนโมเดลให้เป็นอย่างที่ชอบ, บางอย่างก็ปรับค่าในเกมที่มันดูแปลกๆ ให้มันสมเหตุสมผลขึ้นก็มี เรียกได้ว่ามันอยู่ในโซนที่จะบอกว่าผิดก็ไม่ได้เต็มปาก และจะถูกก็ไม่ได้ชัดเจน
เรียกได้ว่าจะมีคนที่บอกว่า Mod ทุกชนิดผิดทั้งหมด ไม่ว่าจะเพิ่มหรือแก้ไขอะไรก็ตาม เพราะเปลี่ยนแปลงข้อมูลของเกม ในขณะที่บางคนก็จะบอกว่าม๊อดบางอย่างนั้นไม่ผิด เพราะไม่ได้ส่งผลอะไรกับการเล่น แค่เปลี่ยนหน้าตาตัวละครแต่ทุกอย่างเหมือนเดิม และบางคนก็อาจจะบอกว่าม๊อดที่เปลี่ยนวิธีเล่นก็ไม่ผิด เพราะยังต้องเล่นหรือท้าทายบอสแบบเดิมๆ กันอยู่ แค่ทำให้อะไรบางอย่างยุ่งยากมันสะดวกขึ้นเท่านั้น
ทำให้ไอ้การที่เราๆ จะตัดสินว่า Mod มันผิด เป็นการโกงหรือไม่จึงมักจะต้องดูด้วยกันสองอย่างจ้า
- ตัวเกมมีการระบุห้ามไว้โดยตรงหรือไม่? แน่นอนว่าถ้าตัวเกมมีการระบุห้ามคือจบ แต่ส่วนมากหลายๆ เกมมักจะใช้วิธีการ Play Safe หรือพูดแบบกำกวม ประมาณว่าไม่ห้ามนะ แต่ถ้าใช้ก็รับผิดชอบความเสียหายกันเอง เพราะไม่ต้องการเสียฐานลูกค้าที่ชอบม๊อดเกมเล่น (ซึ่งก็อย่างที่บอกว่า สังคมชาวม๊อดนั้นก็ใหญ่ไม่ใช่เล่น)
ในกลุ่มที่เพื่อนๆ เข้าไปเล่นอยู่นั้น มีการระบุข้อห้ามไว้ว่าอย่างไร ซึ่งจะตรงกับเรื่องของ House Rule หรือกฎการเล่นเฉพาะกลุ่ม ที่มีการปรับเปลี่ยนกันไปจากกติกาตามเดิม ถ้าในกลุ่มมีการยอมรับที่ประมานไหน อันไหนห้าม ก็ว่ากันไปตามนั้น (อย่างที่ได้กล่าวก่อนหน้า ว่ากติกาต้องใช้เหมือนกัน ถ้าทุกคนยอมรับกติกาที่เปลี่ยนใหม่ได้ก็ถือว่าเป็นบรรทัดฐานได้เช่นกัน)
หลักๆ ให้ดูตรงสองส่วนนี้ก็จะค่อนข้างแก้ไขปัญหาเรื่องการขัดแย้งเกี่ยวกับการใช้ Mod ต่างๆ ได้แล้ว โดยเฉพาะถ้าอยู่ในกลุ่มพูดคุยต่างๆ ควรมีการสอบถามหรืออ่านกฎต่างๆ ก่อนให้เรียบร้อยจะดีที่สุดน้า
Mod อะไรที่ไม่ควรใช้กับการเล่นเป็นกลุ่ม?
อันนี้จริงๆ ก็ยังอยู่ในส่วนของการดูข้อห้ามของกลุ่มอย่างที่ได้กล่าวไป แต่บางทีก็มีหลุดกันบ้าง หรืออาจจะคิดว่าเฮ้ย มันน่าจะใช้ได้น่า… ตรงนี้จริงๆ มันก็ขึ้นกับมุมมองแนวคิดต่อ Mod ของแต่ละคนเป็นทุนอยู่แล้ว แต่จะขออนุญาติกล่าวถึงม๊อดที่ปกติไม่ควรใช้เวลาเล่นกับคนอื่นกัน
- จำพวกที่เหมือนสูตรโกง : เช่นเป็นอมตะ, เลือดไม่ลด, เงินไม่อั้น, เพิ่มพลังหรือสเตตัสอย่างมาก, ผ่านด่าน/เควส, ได้ของที่ต้องการฟรี อันนี้เข้าขั้นระดับหายนะยังไงก็ไม่ควรอย่างแรงจ้า เนื่องจากทำให้ความสนุกในการเล่น หรือการท้าทายหายหมดในทันที
- ม๊อดกลุ่มปลดล๊อคของหรือขีดจำกัดให้สิ้น : ม๊อดกลุ่มนี้จะทำให้การท้าทาย หรือเงื่อนไขในเกมที่ต้องผ่านออกมาก่อนหายไปทันที ซึ่งบางอย่างนั้นต้องพยายามเป็นอย่างมากถึงจะทำได้ การที่ปลดออกมาง่ายๆ จะทำให้ความท้าทายตรงนั้นไร้ค่าไปเลยล่ะ
- ม๊อดที่เพิ่มของหรืออะไรใหม่ๆ เข้ามาแล้วหรูหราอลังการกว่าปกติ : ม๊อดพวกนี้จะคล้ายกับกลุ่มแรกอยู่บ้าง เช่นในเกมมีดาบพลังโจมตี 20-100 แต่ม๊อดเพิ่มดาบทองพลังโจมตี 250 มา (แม้จะทำยากกว่าหน่อยก็ตาม) ก็จะทำให้สมดุลย์ในเกมค่อนข้างเสียไปเป็นอย่างมากเลยล่ะ โดยเฉพาะถ้าไม่มีอะไรมารองรับเพิ่มเติมด้วย
- ม๊อดที่ทำให้สามารถทำอะไรได้มากกว่าคนเล่นคนอื่นเป็นอย่างมาก : อันนี้ก็อันตราย เช่นคนอื่นวิ่งกับเดินได้อย่างเดียว ม๊อดมามีไอเทมทำให้บินได้เฉย อันนี้ไม่ดีนะจ๊ะ
โดยรวมแล้วมันก็มีอะไรหลายอย่างที่ทำให้บาง Mod นั้นยอมรับได้ง่ายกว่า รวมถึงบางคนก็อาจจะคิดว่ามันไม่โอเค ดังนั้นทางที่ดีที่สุดคือการคุยกันก่อนเล่นด้วยกันเสมอว่า ม๊อดตัวนี้ใช้เล่นกันได้ไหมหรือยังไง ยังไงซะการเล่นด้วยกันก็ต้องมีปฎิสัมพันธ์กันอยู่แล้ว คุยกันไว้ก่อนจึงเป็นการดีกว่าเสมอล่ะน้า
เรื่องของ Mod ต่างๆ ก็คงจบลงด้วยประการนี้ ดังนั้นถ้าเพื่อนๆ คนไหนมีปัญหากับม๊อดต่างๆ ยังไงลองเปิดใจคุยกันดูจะดีกว่าจ้า บางครั้งการได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นก็ทำให้เราได้เห็นหรือสัมผัสอะไรใหม่ๆ ได้เหมือนกัน เหมือนอย่างเกมที่เล่นพื้นฐานของมันก็สนุก มีม๊อดก็แปลกไปอีกแบบนั่นแหละจ้า